Vrijwel iedereen vindt het prettig om in de zomer een lekker kleurtje te krijgen. Niet iedereen weet dat een bruine huid eigenlijk het gevolg is van DNA-schade aan de huidcellen. Hieronder leggen we uit wat de zon precies met je huid doet.
Hoe ontstaat de bruine kleur?
Door blootstelling aan zonlicht (UVA en UVB-straling) ontstaan er veranderingen in het DNA van de huidcel (keratinocyt). Door de DNA- schade in de huidcel wordt de productie van MSH (melanocytenstimulerend hormoon) geactiveerd. Dit hormoon stimuleert weer de productie van pigment (melanine). Hierdoor krijgt de huid een kleurtje. Bruin worden is dus eigenlijk een gevolg van schade aan het DNA.
Wat is het effect van te veel schade aan een huidcel?
Gelukkig kent ons lichaam een DNA-herstelmechanisme. Bij een beetje zon op de huid herstelt dit mechanisme het veranderde DNA. Ontstaan er echter veel veranderingen in het DNA van de huidcel, dan kunnen nieuwe mutaties ontstaan die het DNA-herstelmechanisme niet kan herstellen. Te veel veranderingen in het DNA kan huidkanker tot gevolg hebben.
Daarnaast vinden er bij langdurige blootstelling aan de zon nog andere veranderingen in de huid plaats, zoals afbraak van het collageen, het ‘elastiek’ van de huid. Hierdoor ontstaat vervroegde veroudering van de huid.
Maakt het uit welk huidtype je hebt?
Iedereen met een lichte huid weet uit ervaring dat zijn of haar huid snel kan verbranden. Of je een lichte of donkere huid hebt, wordt bepaald door het type melanine. Eumelanine (donker pigment) beschermt beter tegen zonlicht dan bij feomelanine (licht pigment). Bij licht pigment ontstaan door blootstelling aan zonlicht eerder onherstelbare mutaties van de huidcel.
Komt huidkanker vaak voor in Nederland?
Uit onderzoek blijkt dat huidkanker in Nederland de laatste jaren is toegenomen. Dit in tegenstelling tot landen als Australië en Amerika. In Australië is men zich inmiddels bewust van de risicofactoren van zonlicht en werken de preventieve maatregelen goed. In Amerika is de bewustwording ook toegenomen, maar kiest men toch nog vaker voor een bruin kleurtje. Huidkanker komt in beide landen meer voor bij mannen dan bij vrouwen. Huidkanker in het gezicht en de hals komt in Nederland even vaak voor bij mannen als bij vrouwen.
Waarom neemt huidkanker in Nederland nog steeds toe?
In Nederland is de toename van huidkanker mogelijk het gevolg van de toename van zonvakanties, het doorbrengen van vrije tijd in de zon en het veelvoorkomend gebruik van de zonnebank. De risicofactoren zijn blijkbaar nog lang niet bij iedereen bekend. Gelukkig zien we ook steeds meer mensen zich insmeren.
Hoe kun je het risico op huidkanker verminderen?
Voorkom verbranding van de huid, zeker bij kinderen. Ga liever niet in de zon tussen 10.00 uur en 15.00 uur, dan is de UV-straling namelijk het hoogst. Bescherm je huid met een goede zonnebrandcrème met een hoge beschermingsfactor. Smeer je om de 2 uur goed in. Let er vooral op kinderen na het zwemmen opnieuw in te smeren. Controleer je huid regelmatig op veranderingen van moedervlekken, een ruw plekje wat niet weggaat of nieuwe plekjes op de huid.
Moet je de zon volledig vermijden?
Misschien vraag je je af of het niet het meest verstandig is om de zon volledig te vermijden? Dat hoeft niet, het is niet nodig om de zon volledig te vermijden. Zonlicht heeft ook heel goede eigenschappen; het maakt vitamine D aan, versterkt je immuunsysteem, geeft je energie en zorgt voor een positieve boost van je humeur. Daarnaast werkt zonlicht licht ontstekingsremmend (mensen met acne zullen dat merken, lees ook dit blog over zon en acne) en mensen met reuma hebben vaak minder last van hun klachten in de zomer.
En ook wij genieten graag van een kop koffie in de zon. Maar we smeren ons altijd goed in. Marieke, eigenaar van Jouw Huidtherapeut: “Ik ben het aan eind van de vakantie best zat hoor, het gedoe van steeds weer insmeren. Dan vind ik het heerlijk om ‘s avonds lekker de zonnebrandcrème van mijn lijf te douchen. Maar toch smeer ik me in, van voorjaar tot najaar, want ik ben me bewust van de risico’s. Op zonvakantie vermijd ik de zon tussen 10.00u en 15.00u en smeer ik me om de paar uur in met minimaal factor 30. Een dikke laag, die ik goed in mijn huid dep.”
Behoefte aan persoonlijk advies?
Hopelijk ben je je wat bewuster geworden van de effecten van zonlicht. Wil je weten welk huidtype je hebt, en welke zonnebrandcrème en beschermingsfactor voor jouw huid geschikt is? Of maak je je zorgen over plekjes op je huid? Maak dan een afspraak voor een persoonlijk huidadvies, zodat je onbezorgd en goed beschermd kunt genieten van de zon.
